Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013

αναζητώντας τους όρους μιας νέας αντιπαράθεσης

.
Η μίζερη αντιπαλότητα με το χθες

Πριν δυο (2) χρόνια, όταν δίναμε για δεύτερη φορά τη μάχη που δίνουμε σήμερα από τις τάξεις της Ενωτικής Πρωτοβουλίας, είχαμε πει ότι συγκρούονταν δυο αντιλήψεις σ’ εκείνες τις εκλογές του ΕΣΔΕΠ. Ανατρέχοντας δε στην πρώτη εκλογική διακήρυξη της Συμπαράταξης τέσσερα (4) χρόνια πριν, θα διαπιστώσουμε ομοιότητες με τη διακήρυξη της Ενωτικής Πρωτοβουλίας που προκαλούν θλίψη, γιατί ανακαλύπτουμε πως βρισκόμαστε πάλι στο σημείο «μηδέν»! Αναδεικνύουμε τα ίδια προβλήματα και μαχόμαστε για τα ίδια πράγματα σαν να μην πέρασε μια μέρα. Κι αν πάμε ακόμη πιο πίσω έξι (6) χρόνια πριν, θα διαπιστώσουμε πως η δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ του ελεύθερου ανανεωτικού λόγου, που άρχιζε τότε να εκφέρεται στα Πανεπιστήμια, και του παρωχημένου συνδικαλιστικού λόγου της Μεταπολίτευσης, που εξακολουθούσε να μονοπωλεί το συνδικαλισμό στα ΑΕΙ, κινούνταν και πάλι γύρω από τα ίδια θλιβερά ζητήματα, που σε κανένα Πανεπιστήμιο σε ολόκληρο τον αναπτυγμένο κόσμο, στον οποίο θέλουμε να ανήκουμε, δεν τίθενται. Δεν είναι τυχαίο πως είμαστε η μόνη χώρα που συμμετέχει στη διαδικασία της Bologna, η οποία δεν την έχει ακόμη υιοθετήσει. Οι άλλες χώρες συζητούν ήδη την υπέρβασή της, πάνε παρακάτω με άλλα λόγια, τη στιγμή που εμείς εδώ νιώθουμε υπερήφανοι που αντισταθήκαμε στην προσαρμογή μας στις εξελίξεις του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης και έρευνας.

Οι συνέπειές της

Επειδή, λοιπόν, αντί να συζητάμε για την προσαρμογή μας στις ανάγκες μιας ανοικτής πλέον κοινωνίας και μιας διεθνοποιημένης οικονομίας, αναλωθήκαμε σε μάχες χαρακωμάτων με το χθες, δεν καταφέραμε ούτε αυτή τη φορά να αρθρώσουμε έναν ενιαίο και συνεκτικό λόγο πάνω στην πορεία που θα θέλαμε να ακολουθήσει η ανώτατη εκπαίδευση, σε καιρούς μάλιστα κατά τους οποίους θα έπρεπε να συσπειρωθούμε και να καταθέσουμε μια κοινή πρόταση στην Πολιτεία. Ήρθε έτσι η τελευταία και νομοθέτησε πάλι εν τη απουσία μας. Μας δυσαρεστεί να επαναλαμβάνουμε πως εμείς τα λέγαμε... Πώς, όμως, να μην υπενθυμίσουμε αυτό που διακηρύσσαμε στην πρώτη κιόλας εκλογική διακήρυξη της Συμπαράταξης τέσσερα (4) χρόνια πριν;

«Εμείς, οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και εμπλεκόμενοι, δεν έχουμε μέχρι σήμερα καταφέρει να διαμορφώσουμε τη δική μας κοινή θέση για την αναβάθμιση της Ανώτατης Παιδείας και να την επιβάλλουμε στην πολιτική εξουσία, με αποτέλεσμα να έρχονται οι κυβερνήσεις να νομοθετούν (τις περισσότερες φορές άστοχα) κι εμείς μετά να περιοριζόμαστε - στην καλύτερη περίπτωση - ν' ασκούμε κριτική, αφήνοντας κάποιους να στέλνουν στην κοινωνία το παραπλανητικό μήνυμα ότι τίποτα δεν θέλουμε να αλλάξει.»

Δεν νιώθουμε δικαιωμένοι. Νιώθουμε απογοητευμένοι, γιατί μια ακόμη μάχη με το χθες βρίσκεται μπροστά μας.

Μια ακόμη μάχη για τη διεκδίκηση του αυτονόητου

Αναρωτηθήκαμε ποτέ ποιες ιδέες αντιπαρατίθενται για να κτίσουμε το μέλλον του Πανεπιστημίου μας, αν όχι το Πανεπιστήμιο του μέλλοντός μας; Κατανοούμε, άραγε, πως το να εξεγειρόμαστε γιατί χάνουμε ένα παρελθόν καλύτερο από το παρόν, χωρίς να αναζητούμε τον τρόπο με τον οποίο θα κερδίσουμε το μέλλον, δεν μας φέρνει πίσω ούτε το παρελθόν, ούτε μας πάει μπροστά στο μέλλον; Ποιος δρόμος θα μας οδηγήσει στο αύριο; Αυτός του παρελθόντος; Όσοι πιστεύουν ότι πίσω μας βρίσκονται οι καλές ημέρες κι εκεί πρέπει να αναζητήσουμε το μέλλον μας, στην καλύτερη περίπτωση πλανώνται, στη χειρότερη ψεύδονται. Πίσω μας βρίσκονται πράγματι καλές ημέρες... Που δεν είχαν, όμως, μέλλον, αν κρίνουμε από το θλιβερό παρόν.

Ποιες ιδέες, όμως, αντιπαρατίθενται για το Πανεπιστήμιο του μέλλοντός μας;
  • Μήπως αντιπαρατίθενται η κατάργηση των ECTS, από τη μια μεριά, και η πρόσδεσή μας στο ευρωπαϊκό μέλλον του ενιαίου χώρου της Εκπαίδευσης και της Έρευνας, από την άλλη;
  • Μήπως αντιπαρατίθενται η νομιμοποίηση της ανυπακοής των καταλήψεων που αποφασίζονται «δημοκρατικά», από τη μια μεριά, και ο σεβασμός της ελεύθερης πρόσβασης στο πανεπιστήμιο από τους νόμιμους χρήστες του, από την άλλη;
  • Μήπως αντιπαρατίθενται η αναγνώριση του δικαιώματος κάποιων να διαλύουν μια Σύγκλητο ή να την λαμβάνουν όμηρο για να λάβει μια απόφαση της αρεσκείας των, επειδή έτσι αποφάσισαν οι γενικές τους συνελεύσεις, από τη μια μεριά, και η ελεύθερη και απρόσκοπτη λειτουργία των ακαδημαϊκών οργάνων, από την άλλη;
  • Μήπως αντιπαρατίθενται η ηλεκτρονική ψηφοφορία, από τη μια μεριά, και η στημένη συνέλευση παραταξιακών στρατών, από την άλλη;
  • Μήπως αντιπαρατίθενται η ανάδειξη ελεύθερων προσωπικοτήτων στο πλαίσιο μιας παράταξης, από τη μια μεριά, και η στοίχιση του κοπαδιού πίσω από έναν τσοπάνη σ' ένα μαντρί, από την άλλη;
Δυστυχώς, αυτά αντιπαρατίθενται, συνάδελφοι! Αυτά, όμως, δεν είναι αντιπαράθεση ιδεών για το μέλλον του Πανεπιστημίου, αλλά μάχες χαρακωμάτων με το θλιβερό παρελθόν μας. Μια τέτοια μάχη θα κληθούμε να δώσουμε ξανά στις 22 Ιανουαρίου και ας ελπίσουμε να είναι η τελευταία. Τη μάχη αυτή πρέπει να την κερδίσουμε για να μεγαλώσουμε τον κοινό μας παρονομαστή, που στην περίπτωσή μας δεν είν’ άλλος από το ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ.

Σε αναζήτηση των όρων μιας νέας αντιπαράθεσης

Αρκεί, όμως, να κερδίσουμε τη μάχη του αυτονόητου για να διασφαλίσουμε και το μέλλον του Πανεπιστημίου; Είναι μεν αναγκαία συνθήκη αυτή, δεν είναι, όμως, ικανή. Γι’ αυτό, πρέπει να αφήσουμε γρήγορα πίσω μας την αντιπαλότητα με τους παλιούς όρους και με τους παλιούς εκφραστές της και να αναζητήσουμε χωρίς καθυστέρηση τη νέα εκείνη αντιπαλότητα πάνω στη μελλοντική πορεία του Πανεπιστημίου και τη δική μας, που θα μας επιτρέψει να κάνουμε την υπέρβασή μας και στον πανεπιστημιακό συνδικαλισμό και να βάλουμε επιτέλους τα πραγματικά ζητήματα στο τραπέζι και πάνω σ’ αυτά να τοποθετηθούμε:
  • Πού θέλουμε να το πάμε το Πανεπιστήμιο, άραγε; Ποιος είναι ο σκοπός που θα θέλαμε να επιδιώξει; Έχουμε σκεφτεί ποτέ να επαναδιατυπώσουμε το σκοπό του Πανεπιστημίου μας; Ποιος είν’ αυτός; Ποιος θέλουμε να είναι; Έχει λόγο σ’ αυτό η Κοινωνία; Έχει λόγο η Πολιτεία;
  • Με ποια μέσα θα πετύχει το Πανεπιστήμιο τον σκοπό του; Αρκούν αυτά που μας παραχωρεί το Κράτος; Πώς θα αναζητήσουμε τα πρόσθετα εκείνα μέσα που απαιτούνται για να στηρίξουμε τις (όποιες) ακαδημαϊκές επιλογές μας;
  • Ποιες είναι οι προτεραιότητές μας; Ποιες είναι οι προτεραιότητες στην εκπαίδευση και την έρευνα; Είναι η διάσωση του «όλου ΑΠΘ»; Ποιες είναι οι προτεραιότητες στη διοίκηση και τη διαχείριση του Πανεπιστημίου; Είναι η άσκηση κοινωνικής πολιτικής ή της εκπαιδευτικής και ερευνητικής αποστολής μας;
  • Ποιο Πανεπιστήμιο θέλουμε για το δικό μας μέλλον, για το μέλλον των παιδιών που εκπαιδεύουμε και για το μέλλον της ίδιας της Χώρας που υπηρετούμε; Εναπόκειται, άραγε, σ’ εμάς να τα καθορίσουμε όλα αυτά; Και σε ποιο βαθμό;
  • Ποιος θέλουμε να είναι στο εξής ο ρόλος του Κράτους και ποιος ο δικός μας; Ποιες είναι οι νέες σχέσεις που θέλουμε να διαμορφώσουμε με ένα Κράτος που κόντεψε να μας πνίξει στην αγκαλιά του;
  • Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τις χαμηλές αποδοχές που λαμβάνουμε, προκειμένου και την αξιοπρέπειά μας να διαφυλάξουμε, αλλά και τον σκοπό του Πανεπιστημίου μας να θεραπεύσουμε;
  • Πώς θα δείξουμε στην Κοινωνία ότι ένα άλλο Πανεπιστήμιο τής αξίζει, εάν δεν αποδείξουμε σε εμάς τους ίδιους ότι ένα άλλο Πανεπιστήμιο μάς ταιριάζει; Ποιο είν’ αυτό;
  • Τι πρέπει να διδάσκει στους φοιτητές; Πώς να τους προετοιμάζει καλύτερα για να βρουν δουλειά; Πώς θα προάγει αποτελεσματικότερα την έρευνα και πως θα την διασυνδέει καλύτερα με τις νέες ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας; Πρέπει το Πανεπιστήμιο να προσαρμόζεται στις ανάγκες αυτές;
Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα κρίσιμα θέματα, επί των οποίων κανείς μας μέχρι τώρα δεν έχει αντιπαρατεθεί με κανέναν οργανωμένα και συστηματικά στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα. Δεν καταφέραμε να δούμε πού συμφωνούμε και πού διαφωνούμε σ’ αυτά όσοι εμπλακήκαμε στα δημόσια πανεπιστημιακά πράγματα τα τελευταία χρόνια, γιατί αναλωθήκαμε σε μάχες χαρακωμάτων για τη διεκδίκηση του αυτονόητου. Γιατί την ατζέντα, την διαμόρφωναν οι ιδεολογικοί μας αντίπαλοι από το παρελθόν, με όρους του παρελθόντος και με μέσα επίσης από το παρελθόν, τα οποία δεν διαθέταμε εμείς για να τους αντιμετωπίσουμε (όπως παραταξιακούς στρατούς, ντόπιες πανεπιστημιακές δυνάμεις, κλπ.).

Το διακύβευμα των εκλογών της 22ας Ιανουαρίου

Αν δεν καταφέρουμε στις επερχόμενες εκλογές να κλειδώσουμε στο χρονοντούλαπο των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, όπου σταμάτησε το ρολόι του πανεπιστημιακού συνδικαλισμού, την παλιά αντιπαλότητα με τις ιδεολογίες που στο μεταξύ γίνανε ιδεοληψίες, θα σπαταλήσουμε ακόμη μια ευκαιρία να θίξουμε τα καυτά ζητήματα από τα οποία κρίνεται το μέλλον και του Πανεπιστημίου και το δικό μας. Εάν δεν καταφέρουμε να μετατοπίσουμε εμείς το κέντρο βάρους της ακαδημαϊκής συζήτησης από το σημείο μηδέν στο οποίο βρίσκεται αυτή σήμερα στο πεδίο μιας νέας, υγιούς αντιπαράθεσης για τους όρους οργάνωσης και λειτουργίας του καινούργιου Πανεπιστημίου και το ρόλο μας μέσα σ’ αυτό, η κρίσιμη συζήτηση θα συνεχίσει να διεξάγεται στα συλλογικά διοικητικά μας όργανα και κάπου μεταξύ Συνόδου Πρυτάνεων και Υπουργείου Παιδείας μακριά από μας, με αποφασιστικό παράγοντα σε τελευταίο βαθμό το Υπουργείο των Οικονομικών. Τη μάχη που δε θα έχουμε δώσει, θα την κερδίσουν τελικά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς εμείς να ρίξουμε μια τουφεκιά, επειδή θα έχουμε στο μεταξύ επιλέξει και πάλι να βράσουμε στο ζουμί μας…

Γι’ αυτό, καλούμε τους συναδέλφους να στηρίξουν τα ψηφοδέλτια της Ενωτικής Πρωτοβουλίας για το ΑΠΘ στις εκλογές της 22ας Ιανουαρίου. Για τον εκσυγχρονισμό και του λόγου και του ρόλου του πανεπιστημιακού συνδικαλισμού.
.

Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2013

αισιόδοξα μηνύματα

.

Ένα ηλιόλουστο πρωινό την πρώτη του έτους, ο Johann Strauss στο κλείσιμο της Φιλαρμονικής της Βιέννης και τα αισιόδοξα μηνύματα διακεκριμένων συναδέλφων που μάς συγκίνησαν, αυξάνουν τις προσδοκίες μας για τη νέα χρονιά και μας επιβάλλουν αλλαγή διαθέσεως.

Η κυρία Χρυσούλα Βεληγιάννη μάς έγραψε: «Ώστε η ΠΣ λιγότερο αισιόδοξη αυτήν την παραμονή Πρωτοχρονιάς. Σπεύδω λοιπόν να προσθέσω αισιοδοξία. Είμαι αισιόδοξη, διότι η Ιστορία ήδη έχει αλλάξει κατεύθυνση, η κατεύθυνση είναι ήδη ορατή και το νέο βρίσκεται καθ’ οδόν με πολλούς και ποικίλους καλούς συνοδοιπορούντες». Ο Λουκάς Βλάχος μάς είπε πως «το καινούργιο δεν το αναμένουμε, θα το φέρουμε εμείς. Η αισιοδοξία μας να παραμείνει το ισχυρό χαρτί μας για το νέο έτος». Και ο Νίκος Μουσιόπουλος: «Αν πραγματικά θελήσουμε, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα το 2013». Ο δε Γιάννης Μουρέλος μάς θύμισε τη ρήση του Gandhi: «Όταν βρίσκομαι σε απόγνωση, σκέπτομαι πως στην Ιστορία επικράτησαν πάντα η Αλήθεια και η Αγάπη. Τύραννοι υπήρξαν πολλοί. Ορισμένοι μάλιστα από αυτούς φάνταζαν ανίκητοι. Πάντοτε όμως έπεσαν! Πάντοτε!»

Επανάληψη στο ορθό, λοιπόν!